به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از نسیم؛ مسعود ده‌نمکی طی گفتگویی با نادر طالب‌زاده در برنامه زنده "راز" شبکه چهار گفت: بخش اعظم کارهایی که من انجام دادم برمی‌گردد به همان حال و هوایی دوران جنگ تحمیلی؛ تضادهایی که در جامعه بود با همان ارزشهایی که بچه ها برایش جنگیده بودند.
این کارگردان ادامه داد: قبول قطعنامه برای ما مثل یک پتک بود و بعد از آن مانده بویدم که چه باید کرد؟ یادم نمیرود امام(ره) همیشه طوری از دفاع مقدس و جنگ تحمیلی صحبت میکردند که انگار خودش در آن فضا نفس می‌کشید و همیشه هم اعلام میکردند که جنگ تمام نشده است. برای ما شناخت ایشان از آن فضا جالب بود.
جنگ فرهنگی از سال 63 تا هم اکنون ادامه دارد
کارگردان "معراجی‌ها" تأکید داشت: اگر جنگ 8سال بود اما جنگ فرهنگی از سال 63 تا هم اکنون ادامه دارد. دوران جنگ اگر پا روی مین میرفت با ارزش بود اما الان اگر در عرصه فرهنگ،پایت روی مین برود برعکس است و هولت میکنند.
به گفته ده‌نمکی؛ در حوزه فرهنگ گاه حرفهایی میزنی که تو را افراطی میدانند اما همانها سالیان بعد دوباره همان حرفها را هم میزنند. فقط در سیبل حمله قرار میگیری و مظلومیتش برایت میماند.
هدفمان نقد دولت بود نه نقد مردم
وی به دوران فعالیت خود در عرصه مطبوعات نیز اشاره کرد و افزود: اولین کار فرهنگی را هم روی نشریات شروع کردم و پخش آن در نماز جمعه؛ چون بهترین مکان برای همین کار بود. هدفمان هم نقد دولت بود نه نقد مردم. به شهیدآوینی میگفتم تو کار تئوریک بکن و کار میدانی با امثال ما ولی میگفت همه باید در کنار هم باشیم.
کار ما را سوسول بازی هم میدانستند
وی ادامه داد: گرچه برخی دوستان در آن موقع کار ما را گاها سوسول بازی هم میدانستند و بعد از آن نشریه شلمچه را منتشر کردم؛ یادم می آید به اسم شادکردن جامعه اسم جنگ را میخواستند از سطح خیابانها پاک کنند و خط بد سیاستگذاری فرهنگی را میخواستند رواج دهند.
کسی برای کار فرهنگی کف نمیزند؛ کار فرهنگی شده رفتن روی مین
ده‌نمکی تأکید کرد: کار فرهنگی هزینه دارد و کسی برای این حرفها کف نمیزند و به نوعی انگار شب عملیات و رفتن روی مین بود.
وی به فعالیتهایی ابتدایی خود پس از جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: با حرفهایی که در آن موقع میزدیم جلوتر از زمان خودمان بودیم افرادی مثل رحیم پور ازغدی، مهدی نصیری و ما هرکدام در جایی دنبال این موج فرهنگی و اجتماعی بودیم و بارها هم به دادگاه کشیده می‌شدیم. نتیجه حرفها و اعمال خودمان را هم بعدها دیدم و همه به نوعی از این گفتمان بهره بردند.
اگر امروز هم شهید آوینی بود بازهم متهم به افراط گری میشد
وی با اشاره به تفکرات شهیدآوینی، عنوان کرد: اگر امروز هم شهید اوینی بود بازهم متهم به افراط گری میشد؛ الان نبینید پوسترش را روی در و دیوار میزنند اتفاقا برخی سیاستمداران با شهادت او، راحت شدند و این مانع را دیگر سر راهشان نمی‌دیدند. اینجا بیشتر از عکساهایش، تصاویرش را میشناسند فقط.
وی در ادامه این گفتگوی زنده با نادر طالب زاده، تشریح کرد: بعد از بسته نشریه ام فکر میکردم نمیخواهند بگذارند ما حرف بزنیم اما به مرور با تغییر ذائقه مردم به سمت رسانه دیداری و شنیداری به سمت فیلم و مستند رفتم.
آمریکایی ها فهمیدند روشنفکران ما انگار نمیخواهند متوجه شوند
ده نمکی به دیدار خود با پیتر استون آمریکایی، برخی چهره های رسانه ای آمریکایی و شناخت جالب توجه آنان از سینمای دفاع مقدس، ماهیت جنگ تحمیلی و سینمای اشاره داشت. در همین رابطه عنوان کرد: اینها شهیدآوینی و حاج بخشی و فیلمی مثل اخراجی را میشناختند و فهمیدند حرفا اینها چیست. استون؛ میگفت همه دنیا امروز ماهیت جنگ علیه شما را فهمیده‌اند اما گاه خودتان هم میخواهید که ضدجنگ فیلم بسازید و علیه دفاع خودتان. او فهمید اما روشنفکران ما انگار نمیخواهند متوجه شوند!
امروز زنگ خطر حوزه فرهنگ ما به صدا درآمده است
ده نمکی تأکید داشت: چرا باید آدمهایی که جنگیده اند که همه بتوانند زندگی کنند و راحت باشند؛ امروز مظلوم جامعه لقب بگیرند. آدمهایی که به دفاع مقدس ما اعتقاد نداشتند در اقتصاد و... ما رسوخ کردند. امروز زنگ خطر حوزه فرهنگ ما به صدا درآمده. نمیدانم کی آدمها قرار است بنشینند و هم را نقد کنند تا به یک جا برسیم.
خارجیها به من می‌گفتند سکوت تو پیش‌بینی یک انفجار است
وی به همچنین گفت: یکی از خارجیها به من میگفت تو هروقت یک سال سوال میکنی ما منتظر یک انفجار از تو هستیم.
وی در انتقاد به عملکرد برخی درباره دین گریز بودن مخاطبان در فیلمها، اعلام کرد؛ چه کسی گفته مردم دین گریزنند؟ مردم یک مصداق دین را پیدا کنند جذب می‌شوند. عیب در نوع مسلمانی شماست. این شما مسئولین هستید که باید نقد شوید. هر موقع از مردم چیزی خواسته اید جواب داده تا همین اوخر که به انصراف از یارانه رسید؛ چقدر گوش بدهند پس شما کی نقد میشوید؟
در حق دوران اسارت، اجحاف شده است
وی دوران اسارت را از بخشهایی دانست که عرصه فرهنگ کمتر به آن توجه داشت و در این رابطه افزود: تاریخ مقاومت ما در دوران اسارت از جاهایی است که در حق اجحاف شده است. اسرای ما به واقع انقلاب را به آن طرف مرزها بردند اما اینها خیلی مطلوم واقع شدند.
ده نمکی همچنین به فرهنگنامه چند جلدی مرتبط با دوران اسارت که چند وقت اخیر نیز رونمایی شد، اشاره داشت و گفت: این چندین هزار ساعت و 20 سال و ده‌ها آدم که کار کردند روی همین 80 جلد کتاب فرهنگنامه آزادگان اما کسی نمی آید اسمی از آن ببرد و در آرشیو مانده؛ باز خارجی ها حتی سراغم آمدند و دنبال همین کار بودند اما در داخل قضیه برعکس است.
وی در ادامه این نشست افزود: همین مخالفان نظام در شبکه های ماهواره ای ابتدا توهین به اعتقادات میکردند درحالی که بالاخره دیدند جواب نمیدهد. الان خودشان را رنگ ما میکنند به ظاهر و دم از مذهب و دفاع مقدس میزنند. میخواهند اینها را به نفع خودشان مصادره کنند و در این قالب از طریق سیاسیت حرفشان را بزنند.
هنرمند امروز ما فیلمهایش رنگ فارسی وان گرفته
وی در ادامه گفت: هنرمند امروز ما فیلمهایش رنگ فارسی وان گرفته و در جشنواره های هم اکرانش میکنند؛ این نشان میدهد که جلوی ماهواره ها وقتشان میگذرد. فقط رنگ و لعاب فیلمشان خودی است.
این کارگردان تأکید کرد: فقر سوژه را در سینمای ایران قبول ندارم. من به جوانان حق میدهم شاید اطلاعاتی ندارند از انقلاب و دفاع مقدس چون ما نشان نداده ایم آن را. گرچه ما سرمایه گذاری در این حوزه نکرده ایم که از سینما و فرهنگ هم مطالبه داشته باشیم.
فرهنگ ما کم از انرژی اتمی ندارد
وی همچنین گفت: فرهنگ ما کم از انرژی اتمی ندارد؛ همان اندازه که روی غنی سازی همت گذاشتیم باید نظام و دولت روی غنی سازی فرهنگ هم کار کند. من معتقدم ادمهای حکیم در سینمای غرب بیشتر از سینمای ماست و فیلمهایی میسازند که واقعا تأثیرگذار است. چون فیلمسازی ما یا دست آدمهایی سپرده شده که باوری به آن ندارند و ضدش میشود یا نگاهشان کاسبکارانه است.
ده نمکی فیلمسازی در عرصه سینمای دفاع مقدس را سخت دانست و توضیح داد: برای ما فیلم جنگی ساختن با این امکانات سخت تر از جنگیدن است. اگر میخواهید ظرفیت را آزاد کنید باید بسترش را هم فراهم آورید.
مردم را دعوت میکنم به دیدن فیلم خوب «چ»
کارگردان فیلم سینمایی "معراجی‌ها" همچنین پیشنهاد داد،؛ مردم را دعوت میکنم به دیدن فیلم خوب "چ"؛ آقای حاتمی‌کیا جز برای شقایق‌ها مخوان چون کلاغ‌ها حرف شما را نمی‌فهمند و برای همین هم قارقار میکنند.