به گزارش فرهنگ امروز به نقل از کتابخانه مجلس؛ از مطالعۀ آثار بزرگان و نامداران علم و هنر، چنین بر می­‌آید که در کشاکش حوادث روزگار و در فراز و نشیب تحولات تاریخی و اجتماعی ایران، در میان بیداد فتنه­‌ها و آشوب­‌ها و تاخت و تازهای اقوام بیگانه فرهنگ و ادب ما دچار صدمه شده و تغییر و تحولاتی داشته است.

با توجه به سیر تحولات ادب فارسی و متون منثور، در می­‌یابیم که آثار ادبی ما، در ادوار مختلف، از نظم و نثر گرفته تا گروه­‌های واژگانی و سایر علوم ادبی، دارای مختصاتی است که از آداب و سنن و رسوم اجتماعی، طرز تفکر و معتقدات دینی و مذهبی و اندیشه­‌های فلسفی، مبانی اخلاقی و دیگر عوامل متأثر است و از میان اسلوبِ سبک­‌های گوناگون این آثار و ترقی و تنزل آن، می‌­توان خصوصیات روحی و معنوی و مدارج و تبدلات فکری و عقلی افراد و صاحبان علم و مناصب را تجزیه و تحلیل و نتایج مفیدی را دریافت نمود.

نگارنده کتاب «ادبیات تاریخ و دیوانسالاری ایران» با تدوین و تألیف این کتاب که گرایش­‌ها و علوم و فنون مختلف تاریخ و به طور اخص، علم سندشناسی را دربر دارد، سعی دارد واژگان، اصطلاحات دیوانی و نیز تاریخ اجتماعی دوره سیصد سالۀ پس از حمله مغول را، به قلم تحریر درآورد.

این کتاب شامل هفت فصل است. در فصل اول نویسنده مختصری از تاریخ مغول و تیموری آورده و در فصل دوم به ادبیات این دوره تاریخی اشاره کرده است. در فصل سوم تاریخنگاری و پیوند آن با مکتوبات و متون نثر فارسی مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم و با عنوان «تاریخ دیوانسالاری ـ اجتماعی ایران» که یکی از فصول اصلی کتاب را شامل می شود، لغاط دیوانی ـ اجتماعی، کارکردها، تشکیلات و مناصب کشوری و اجتماعی، لشکری و دیوانسالاری به طور مفصل آورده شده است. در فصل پنجم لغاط و اصطلاحات وقفنامه ربع رشیدی مورد مطالعه قرار گرفته است. فصل ششم و هفتم لغاط و اصطلاحات دیوانی به ترتیب حروف الفبای فارسی با تعاریف و تاریخ آنها آمده است که برای سندشناسی دوره تاریخی ایلخانی و تیموری مهم و مورد نیاز است.

فصول و ابواب کتاب، در عین اینکه، مجزا و مستقل هستند؛ اما تمامی بخش­‌های آن، مکمل یکدیگرند و تلاش نویسندگی این کتاب بر آن بوده است که شرایط ادبی ـ تاریخی، لغت­شناسی و تاریخ­نگاری مستند را با تکیه بر منابع نثر فارسی واسناد مکتوب تاریخی به‌نحو گسترده‌­ای تأمین و پوشش دهد تا شاید قدری و اندازه­ای این کتاب، برای اهل ادب و تاریخ مفید فایده بوده باشد.

این کتاب در قطع وزیری و جلد سخت در 726 صفحه در بهار 1395 توسط موسسه و انتشارات ندای تاریخ به چاپ رسیده و امید است مورد استفاده پژوهشگران و دانشجویان ادبیات، تاریخ و سندشناسی و سشندپژوهی قرار گیرد.