نام کتاب: ریشه‌ی چهارگان اصل دلیل کافی

تالیف: آرتور شوپنهاور

ترجمه: رضا ولی‌یاری

ناشر: نشر مرکز

چاپ: اول 1392

تعداد صفحات: 208 صفحه

قیمت: 12800 تومان

کتاب «ریشه‌ی چهارگان اصل دلیل کافی» رساله دکترای آرتور شوپنهاور است که در سال 1813میلادی آن را نگاشته؛ اثری که در واقع درباره مبادی فلسفه است.

خود شوپنهاور می‌گوید این رساله مقدم بر اثر اصلی او، کتاب «جهان همچون اراده و تصور» است و باید پیش از آن خوانده شود. این گفته تا حدی درست است چون «اصل دلیل کافی» یکی از مفاهیم کلیدی در زمینه تصور محور دستگاه فلسفی شوپنهاور است و کتاب حاضر شرح این اصل در چهار صورت بنیادین‌اش است. مخاطب کتاب ممکن است با شروع خواندن آن احساس کند با کتابی غامض و پیچیده رو‌به‌رو است ولی این مشکل پس از مطالعه چند صفحه رفع می‌شود.

نویسنده در «ریشه چهارگان اصل دلیل کافی» سعی دارد یکی از بنیادی‌ترین اصول شناخت را واکاوی کند و زوایای مختلف ابتنای آن را روشن سازد؛ اصل دلیل کافی. این اصل در ساده‌ترین و عام‌ترین صورت خود بیان می‌کند که هیچ چیز بدون زمینه یا دلیلی برای بودنش نیست. شوپنهاور بحث از زمینه‌ها و ضرورت‌های به میان کشیدن اصل دلیل کافی را در راستای هدف کلی خود در حوزه تفلسف فلسفی می‌داند. به عبارت دیگر وی پیش‌کشیدن بحث از ریشه‌های اصل دلیل کافی را برای به دست دادن درکی سهل‌تر از فلسفه لازم و حیاتی می‌داند. وی در بخشی از فصل اول کتاب در همین زمینه چنین آورده است: «دیدگاه من این است که حداکثر درک‌پذیری ممکن، به عنوان پیش‌نیازی مطلقا ضروری برای فلسفه، با تعریف دقیق همه عبارات به دست می‌آید. ما برای مقابله با اشتباه و فریب عمدی و برای اینکه هر بخش از شناخت به دست آمده در قلمرو فلسفه را سرمایه ایمن‌تری سازیم که با کشف بعدی سوءفهم یا ابهام دوباره از چنگ‌مان بیرون نیاید، به این درک‌پذیری نیاز داریم. در کل فیلسوف حقیقی همواره به دنبال وضوح و تمایز خواهد بود. او سرسختانه سعی خواهد کرد نه همچون سیلابی گل‌آلود و خروشان بلکه شبیه دریاچه‌های سوئیس باشد که با آرامش‌شان ژرفای بسیار را با وضوح فراوان درهم می‌آمیزند؛ ژرفایی که خود را دقیقا از طریق وضوح نمایان می‌‌کند».

کتاب حاضر در هشت فصل با مقدمه آغاز می شود و سپس با عناوینی چون «خلاصه‌ی عمده نکات پیش‌تر گفته شده راجع‌به اصل دلیل کافی»، «نارسایی شروح قبل و پی‌ریزی شرحی تازه»، «در باب طبقه‌ی نخست اعیان برای ذهن، و صورت حاکم اصل دلیل کافی در آن طبقه»، «در باب طبقه‌ی دوم اعیان برای ذهن، و صورت حاکم اصل دلیل کافی در آن طبقه»، «در باب طبقه‌ی سوم اعیان برای ذهن، و صورت حاکم اصل دلیل کافی در آن طبقه»، «در باب طبقه‌ی چهارم اعیان برای ذهن، و صورت حاکم اصل دلیل کافی در آن طبقه» و ملاحظات و نتایج کلی تمام می‌شود.