-
۱۴۰۴-۰۲-۲۸ ۱۲:۲۹
روشنفکران ارگانیک جبهۀ سرمایه چگونه پروژۀ نولیبرالیسم را جا انداختند؟/بخش دوم
دور باطل فاسدسازی دموکراسی
در شیلی، در ادامۀ سیاست جنایتکارانۀ نیکسون/کیسینجر در ۱۹۷۳ که پینوشه را با کودتا علیه آلنده به روی کار آورد، و فریدمن و هایک و دست‌پرورده‌های آن‌ها سیاست نولیبرالیسم را در یک کشور جهان‌سومی پیاده کرده بودند، در دوران ریگان این سیاست‌ها با شدت بیشتری ادامه یافت.
-
۱۴۰۴-۰۲-۲۷ ۱۶:۴۵
روشنفکران ارگانیک جبهۀ سرمایه چگونه پروژۀ نولیبرالیسم را جا انداختند؟/بخش نخست
نابغه‌های اهریمنی
دو هفته قبل از انتشار این کتاب، مانیفستی با خواست‌هایی کاملاً مغایر با آنچه که رایش بر آن تأکید داشت، تحت این عنوان که تنها «مسئولیت اجتماعی کسب‌وکار کسب سود بیشتر است»، در روزنامۀ نیویورک تایمز منتشر شده بود؛ نویسندۀ آن میلتون فریدمن، اقتصاددان نولیبرال دست‌راستی و استاد دانشگاه شیکاگو بود که خشمگین از سیاست‌های ترقی‌خواهانه، از شرکت‌ها می‌خواست که تنها به منفعت خود فکر کنند.
-
۱۴۰۴/۰۲/۲۴
گفت‌وگو با تقی آزاد ارمکی؛
صدیقی و ناکامی در فرانسوی‌سازی جامعه‌شناسی ایرانی
اینطور نیست که آقای دکتر صدیقی توانسته باشد جامعه‌شناسی بومی را تأسیس کند، نتوانست. می‌خواست و اراده تأسیس جامعه‌شناسی با همان رویکردهای فرانسوی را داشت، ولی نشد و نتوانست مثلاً نوسازی و مدرنیته را با سنت‌های بومی تلفیق نماید. این سئوال، بیشتر سئوال روشنفکرانه است. سئوال اصحاب علم نیست در ایران. حداقل در آن دوره نیست.
-
۱۴۰۴-۰۲-۲۲ ۰۷:۴۹
فردین علیخواه؛
چگونه اینفلوئنسر شویم؟
این روزها به دلیل بحران‌های اقتصادی، بیشتر ایرانیان تنگ‌دست‌اند؛ پس بگذارید آن‌ها چیزهایی را که ندارند و در حسرتش می‌سوزند در شما پیدا کنند. اصلاً نگران احساسات آن‌ها نباشید، اساساً کاری با احساسات انسان‌ها نداشته باشید، قرار است شما پول‌دار و مشهور شوید. کاری کنید که آن‌ها با دیدن عکس‌هایتان هر دقیقه شکست‌ها و نداشته‌هایشان را به‌یاد بیاورند.
-
۱۴۰۴/۰۲/۲۰
گفت‌وگو با محمدرضا بارانی؛
فهم شرق‌شناسان از تاریخ و تمدن اسلامی
مطالعات شرق‌شناسان با وجود تهدیدهایی که به دنبال داشته و تأثیرات بسیار سنگینی که ممکن است داشته باشد، فرصت‌هایی را نیز ایجاد کرده است، به ویژه اینکه ما با شناخت کامل‌تری نسبت به خود روبه‌رو شدیم. اگر این شناخت ابزاری شود تا ما گذشته و حال خود را دقیق‌تر بشناسیم، می‌توانیم از این فرصت‌ها و چالش‌ها بهره‌برداری کرده و نسبت به آینده برنامه‌ریزی کنیم. این امر به ما کمک می‌کند که حتی غرب‌شناسی را از این زاویه به گونه‌ای دقیق‌تر مورد توجه قرار دهیم.
-
۱۴۰۴-۰۲-۱۶ ۱۵:۴۵
درباب مفهوم توسعه اجتماعی؛
سرمایه‌گذاری‌های اجتماعی و مسئله ارتقای پایدار رفاه عمومی
فرایند توسعه اجتماعی بخشی از یک فرایند چندوجهی بزرگ‌تر متشکل از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، زیست‌محیطی، جنسیت و سایر ابعاد است که به‌صورت یکپارچه و هماهنگ عمل می‌کنند. این امر به‌ویژه با اقدام توسعه اجتماعی مرتبط است که در آن مداخلات اقتصادی، اجتماعی و سایر مداخلات به سرمایه‌گذاری اجتماعی که پشتیبان و حامی رفاه اجتماعی است، پیوند می‌خورد.
-
۱۴۰۴-۰۲-۱۵ ۱۲:۲۰
نقدی به جریان روشنفکری که همچنان پابرجاست؛
تاملی بر برج عاج‌نشینی روشنفکران
یکی از اصلی‌ترین اشکالاتی که از گذشته‌های دور به برخی روشنفکران وارد بوده و امروزه نیز حتی با اینکه دسترسی به افکار، اطلاعات و آمار بیشتر و ساده‌تر است این ایراد باز هم وارد می‌شود، بحث دوری و جدایی روشنفکر از بطن جامعه و دغدغه‌های آن است.
-
۱۴۰۴-۰۲-۱۳ ۱۲:۰۹
نگاهی به تازه ترین کتاب پیمان وهاب زاده؛
ادیسه چریکی
وهاب‌زاده نتیجه می‌گیرد که «اگر به‌سراغ آپوریای دموکراتیک برویم و تصدیق کنیم که ضروری نیست انقلاب دموکراتیک منتهی به انقلاب سوسیالیستی شود، آنگاه است که مفهوم رهایی ملی را به سیاست دموکراتیک بدل کرده‌ایم». جزنی نیز اعتقاد داشت «در حقیقت تنها در پراتیک است که تئوری‌های ما کامل و تصحیح می‌گردد».
-
۱۴۰۴-۰۲-۰۹ ۲۰:۵۱
نقدی پیرامون برخی ایده‌های مهم فردریش آگوست فون هایک؛
دنیای هراسناک هایک
آیا آنچه تحت عنوان تجارت یا تولید در دنیای امروز رخ می‌دهد صرفاً اقتصادی و بر اساس نظام بازار است؟ آیا استعمارگری قدرت‌های بزرگ با ابزارهایی چون نیروی نظامی، مسائل سیاسی، پدیده‌هایی چون حق وتو یا امتیازات سیاسی برخی از قدرت‌های جهانی و... بر روی اقتصاد و تجارت در دنیا تأثیر نمی‌گذارد؟
-
۱۴۰۴-۰۲-۰۷ ۱۰:۵۰
راینهارت کوزلک؛
نگاهی تاریخی به تکوین مفاهیم
ازنظر کوزلک، دسته‌ای از مفاهیم در دوران جدید وجود دارند که به ثبت تجارب مدرن و درعین‌حال شکل‌دادن تجارب مدرن و افق انتظارها پرداخته‌اند. او این مفاهیم را Grundbegriff» » یا «مفاهیم بنیادین» می‌نامد؛ حدود 130 مفهوم، شامل بحران، انقلاب، رهایی، دولت، طبقه و... ازنظر او، با مطالعه تاریخی تحول این مفاهیم می‌توانیم بفهمیم چه چیزی در جهان مدرن درواقع «جدید» است و وجه تمایز آن با جهان قدیم چیست.
-
۱۴۰۴-۰۲-۰۶ ۱۰:۱۱
وین هادسون؛
جامعۀ مدنی پساسکولار
جامعۀ مدنی پساسکولار نمیتواند برداشت‌های لیبرال از تفکیک عمومی‌ـ‌خصوصی را در همۀ حوزهها و بسیار بحثانگیزتر از آن، در خصوص خانواده به رسمیت بشناسد و نمیتواند پیرامون اسطورۀ ارادهگرایی مذهبی موجود در جوامعی سازمان یابد که چنین برداشتهایی در آن عمدتاً و به طور وحشتناکی خلافآمد عادت است.
-
۱۴۰۴-۰۲-۰۱ ۱۰:۱۴
نگاهی به کتاب «دانش اتوپیا» امانوئل والرشتاین؛
دست به دست هم دهید
والرشتاین سرنوشت سایر جوامع غیراروپایی مثل ایران را نیز در چارچوب همین نظریه ارزیابی می‌کند، چنانکه جان فوران، جامعه‌شناس امریکایی در کتاب شناخته شده مقاومت شکننده، تحولات ایران در سده‌های اخیر را تحت دیدگاه‌های والرشتاین مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد یعنی در چارچوب ادغام ایران به عنوان جامعه‌ای اولا بیرون از نظام جهانی مدرن که سپس به تدریج در حاشیه و پیرامون آن قرار گرفت.
-
۱۴۰۴-۰۲-۰۱ ۰۹:۱۳
نگاهی حقوقی به نظریه مرگ مؤلف رولان بارت؛
حقوق مولف
حذف مؤلف، متن مدرن را کاملاً تغییر می‌دهد. هنگامی که مؤلف (به جای خواننده و متن) در کانون توجه قراردارد، همواره به عنوان «گذشتۀ کتاب خود» تصور می‌گردد؛ یعنی اینکه قبل از آن وجود داشته و برای آن فکر کرده، رنج کشیده و زندگی کرده است و رابطه تقدم او بر اثرش همانند رابطه میان پدر با فرزندش است.
-
۱۴۰۴/۰۱/۳۰
گفت‌وگو با قدرت احمدیان؛
ناسیونالیسم قومی پیشامدرن در تقابل با ناسیونالیسم مدنی
الگوی مثالیِ بارز و دقیق ناسیونالیسم قومی، فاشیسم هیتلر است. اوج ناسیونالیسم قومی را هیتلر و موسولینی مطرح می‌کنند؛ یعنی مراجعه به هویت‌های تاریخی، نژاد یا برداشت‌های بیولوژیکی که مثلاً یهودی این گونه است یا سیاه‌ها آن مشکل را دارند.
-
۱۴۰۴-۰۱-۲۷ ۱۰:۱۵
آیا نوسازی در دورۀ پهلوی اول به اقتصاد تولیدی کمک کرد؟
توسعه واردات؛ میراث اقتصادی دوران پهلوی
در شرایطی که شاه به‌طور مداوم از وزرای خود می‌خواست پول و ارز بیشتری برای دولت فراهم کنند تا او کالاها و تجهیزات سنگین مورد نیاز برای پروژه‌های خود را خریداری نماید، استراتژی جایگزینی واردات جاذبۀ خود را از دست می‌داد، به این علت که به بار نشستن آن زمان‌بر و طولانی بود.
-
۱۴۰۴/۰۱/۲۵
گفت‌وگو با محمدعلی اکبری؛
ابرچالشی به نام فقدان فهم اکنون تاریخی
اکنون نیازمند آن هستیم که با ابرچالش مهم خود یعنی فقدان فهم درست مواجه شویم. آیا کسانی نیستند که فهم درست داشته باشند؟ ای بسا که باشند، اما مشکل گشای ما این نیست، زیرا فهم درست را به نحو جمعی حاصل نمی‌کنیم. آن زمان است که می توانیم به نتیجه درست و علمی برسیم و در موقعیت عمل و حل مسئله قرار بگیریم. باید بدانیم اگر از لحظه طلایی تدبیر بگذرد، آن زمان قوانین تاریخ کار خود را می کنند.
-
۱۴۰۴/۰۱/۲۴
گفت‌وگو با انزو تراورسو؛
چپ قرن بیست‌ویکم و تقابل با سرمایه‌داری
نولیبرالیسم به مراتب فراتر از یک سیستم اقتصادی است: یک الگوی انسان‌شناختی است بر مبنای سوددهی، فردگرایی، رقابت، شی‌ءوارگی مناسبات اجتماعی، و خصوصی‌سازی امیال. نولیبرالیسم، سوسیال‌دموکراسی را در خود جذب کرده، همان سوسیال‌دموکراسی که نولیبرالیسم را کاملاً درونی کرده و کمونیسم را در مقام بقایای دوران گذشته به محاق برده است.
-
۱۴۰۴-۰۱-۲۳ ۰۸:۵۰
نگاهی به کتاب «وقتی چین بر جهان حکم می‌راند»؛
چین و مسئله موازنه قدرت با آمریکا
چین برای دستیابی به توازن قدرت با آمریکا راهبرد تاریخی مرکزگرایی در نظام بین‌الملل را دنبال می‌کند. این بدان معناست که از طرفی قصد دارد آمریکا را از منطقۀ آسیا-پاسفیک منزوی و سپس اخراج کند و در سطح نظام بین‌الملل سازمان‌ها و قواعد بین‌المللی را در اختیار خواسته‌های خود قرار دهد.
-
۱۴۰۴-۰۱-۲۰ ۰۹:۵۳
فاروک رحمانوویچ؛
تئوری جنگ در ابتدای مسیحیت و اسلام
به لحاظ تاریخی روی آوردن به جنگ مسلحانه تنها پس از مهاجرت به مدینه برای مسلمین مجاز شمرده شد؛ حتی در این برهه نیز علی‌رغم مجوز برخوردهای خشونت‌آمیز علیه حکام مکه، قرآن دائماً به مسلمین هشدار می‌دهد که نه آغازگر خشونت باشند و نه حدود عدالت را در جریان جنگ زیر پا بگذارند. چه در جنگ و چه در صلح، عدالت هدف غایی است؛ بدین معنا، نظریۀ اسلامی جنگ شباهت قریبی به انگاره‌های آگوستین قدیس دارد.
-
۱۴۰۴-۰۱-۱۸ ۱۷:۴۳
نیکو سرخوش؛
گربۀ وطن: پرسشی در بابِ آزادی
آزادی در معنای سیاسی و اخلاقی اش فرد را نه به رفتن بلکه به ماندن دعوت می کند. آزادی او را به گذشته، آینده و سرنوشت مشترک یک ملت و نهایتاً به سعادت، رستگاری و خرسندی مردمانی پیوند می زند که در جغرافیا و زیست بومی معین زندگی می کنند، عشق می ورزند، کار می کنند، می‌جنگند، مقاومت می‌کنند، پیر می شوند و می‌میرند اما جلای وطن نمی کنند.
-
۱۴۰۴-۰۱-۱۷ ۰۸:۳۶
نگاهی به کتاب «مکاتب تفسیری در فقه امامیه»؛
درانداختن طرحی نو در مواجهه با فقاهت شیعه
اهمیت کتاب «مکاتب تفسیری در فقه امامیه» غیر از اطلاعات مهم درباره فقه شیعه و بیان روان و شیوای آن، شیوه ارائه مطلب است. محقق داماد و پورمحمدی کوشیده‌اند از منظری نو و مطابق با رویکردهای جدید، فقه شیعه را روایت کنند و تفاوت دیدگاه‌ها را با رهیافت‌های جدید نشان دهند.
-
۱۴۰۴/۰۱/۱۷
گفت‌وگو با علی‌اصغر سعیدی؛
بایسته‌های اجتماعی توسعه
در بعضی از جوامع توسعه‌یافته، تکنوکرات‌ها، تکنولوژی و تکنیک را عامل اصلی و محرک توسعه می‌دانند، یا برخی اقتصاددانان تصور می‌کنند که سرمایه اعم از سرمایۀ مادی و سرمایۀ انسانی عامل مهم و پیشران توسعه است و... اما تمام این دیدگاه‌ها به شرایط سیاسی، اقتصادی و حتی تاریخی جوامع برمی‌گردد و ممکن است شرایط توسعه از کشوری به کشور دیگر متفاوت باشد.
-
۱۴۰۴-۰۱-۱۶ ۰۸:۲۷
داوود پرچمی؛
شکاف، زمینۀ تعارض اجتماعی
شکاف اجتماعی، گروه‌بندی متشکل هویت بخش آمادۀ رویارویی اعضای یک جامعه با یکدیگر، به دلیل تفاوت در ارزش‌ها و دسترسی به منابع است. تا زمانی که هویت گروهیِ ناشی از تفاوت ارزش‌ها و منابع تفکیک نشود و رقابت بین‌گروهی ایجاد نکند، شکاف اجتماعی نیست و هنگامی‌که به رویارویی برسد، به تضاد اجتماعی تبدیل می‌شود.
-
۱۴۰۳-۱۲-۲۶ ۱۲:۱۷
شماره نوروزی فرهنگ امروز منتشر شد
راهنمای شناخت سینمای موج نو ایران
«گاو» ۱۳۴۸ اثر داریوش مهرجویی، تصویری اندوهبار از روستایی به تصویر می‌کشد که فرسنگ‌ها از تصاویر گرم و شاد و لبریز از صدق و صفای فیلم‌های روستایی اوایل دهه فاصله دارد. تصاویری نوآریزه که در آن گویی گرد مرگ بر زمین و زمان روستا پاشیده شده است. تصاویر غمبار و سیاه و سفید هیچ شباهتی به تصاویری که مجید محسنی در ابتدای این دهه در فیلم‌هایش از روستا ارائه می‌داد در مقام کلیتی که انقلاب سفید در پی بازنمایی آن بود، ندارد.
-
۱۴۰۳/۱۲/۲۶
گفت‌وگو با مسعود پورفرد؛
جریان‌شناسی الگوهای حکمرانی در تشیع
در جنبش تنباکو، فقیه نقش رهبری داشت؛ به‌محض اینکه استبداد تسلیم می‌شود، رهبر فقیه سیاست را رها کرد. اما همیشه اینطور نبوده است، در تجربه تاریخی الگوی سوم مواردی داریم که با رفع مشکل، نقش رهبری فقیه تمام نشده و استمرار یافته است.
-
۱۴۰۳/۱۲/۲۲
گفت‌وگو با حسین ملانظر؛
مناسبات استعمار و ترجمه
یکی از پایگاه‌های استعمار، وزارت علوم و اساتید دانشگاه هستند. چگونه و بر چه مبنایی به استاد دانشگاه امتیاز می‌دهند؟ اگر استاد دانشگاه تولید کرد باید قدر او را دانست، اما اگر او در این تلۀ ترجمه بود و تولید قلابی کرد باید او را تنبیه کنند نه تشویق.
-
۱۴۰۳-۱۲-۲۱ ۱۱:۱۵
نیکو سرخوش؛
اسلام سیاسی یا آچارفرانسۀ تحلیل
اسلام سیاسی در بسیاری از تحلیل ها یک آدرس غلط است. اینک پرسش اصلی این است که چگونه این آدرس غلط تا بدین اندازه فراگیر شده است و به سهولت می توان نُسَخ متفاوت آن را با کارکردی مشابه از حسن منصور گرفته تا محمد مالجو از مصطفی مهرآئین تا حاتم قادری مشاهده کرد.
-
۱۴۰۳-۱۲-۲۰ ۱۰:۵۹
نگاهی به نقد اولریش بک به مدرنیته؛
بحران‌های برآمده از مدرنیته
بک تأکید می‌کند اسطوره‌ای که تفکر اجتماعی قرن نوزدهم اساساً به دام آن افتاد و سایه‌اش هنوز بر سر این تفکر سنگینی می‌کند، مدعی است که جامعه صنعتی پیشرفته، الگوهای کار و زندگی‌اش، بخش‌های تولیدی‌اش، تفکراتش، درباره مقوله‌های رشد اقتصادی، درکش از علم و فناوری و اشکال دموکراسی‌اش به‌تمامی جامعه‌ای مدرن است، اوج نوگرایی است و به‌سختی می‌توان برتر از آن را تصور کرد.
-
۱۴۰۳/۱۲/۱۹
گفتاری از رضا امیدی؛
سیاست‌گذاری آموزشی ما خلاف قانون اساسی است
یکی از تأثیرات عدم تأمین بودجه در به‌هم‌خوردن تناسب بین تعداد دانش‌آموز و معلم است که باعث می‌شود تعداد دانش‌آموزان از معلم‌ها بیشتر شوند، زیرا به دلیل کمبود منابع مالی، رغبت برای ورود به شغل معلمی کم می‌شود. ناگفته پیداست که کمبود معلم تبعات منفی در کیفیت آموزشی دانش‌آموزان می‌گذارد.
-
۱۴۰۳/۱۲/۱۸
گفت‌وگو با سعید معیدفر؛
مسئله ایران منحصر به فرد است
ضروری است که هرازگاهی مجموعه این تلاش‌ها در مفهوم‌پردازی، نظریه‌پردازی‌و بررسی‌های تطبیقی برای جامعه ایران در ابعاد مختلف آن را به اشتراک بگذاریم تا بتوانیم به‌واسطه نوعی تلاش انتقادی و برهم‌افزایی، جایگاه این تلاش‌ها را تثبیت کنیم تا جامعه‌شناسی ایران شکل بگیرد و بنیان‌های توسعه اجتماعی کشور بر آن، استوار شود.