-
۱۴۰۱-۰۹-۰۸ ۱۹:۲۰
از گفتگوی زنده با فلاسفه معاصر غافلیم/فلسفه ناظر بر رنج انسان است
شجاعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی گفت: فلسفه ناظر بر دغدغه و درد و رنج انسان است، لذا اهالی علوم انسانی و خاصه فلسفه نمیتوانند نسبت به آلام مردم در جامعه بی تفاوت باشند.
-
۱۴۰۱-۰۹-۰۸ ۱۹:۱۴
ناصر تکمیل همایون به گستره فرهنگی ایران میاندیشید
مراسم بزرگداشت ناصر تکمیل همایون همزمان با هشتاد و ششمین سالروز تولدش و هفتمین روز درگذشت وی در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد و استادان و دوستانش درباره وی سخن گفتند و یادش را گرامی داشتند. رضا شعبانی گفت: تکمیل همایون محقق و زحمتکش بود و خدمات خودش را هم داشت و همگی ناصر تکمیل همایون را به نام نیک میشناسیم.
-
۱۴۰۱-۰۷-۳۰ ۱۷:۰۵
دهمین نشست «ارغنون خرد» برگزار میشود
دهمین نشست از سلسله گفت و گوهای انتقادی در باب علوم انسانی «ارغنون خرد» که به «دانشگاه و فرهنگپذیری دینی» اختصاص پیدا کرده است سهشنبه سوم آبان ماه برگزار می شود.
-
۱۴۰۱-۰۶-۳۱ ۱۴:۵۰
منطق کنکوری شدن، افراد را دلبسته ایران نمیکند!/ هدف علوم انسانی ایجاد آگاهی اجتماعی است
کاظمی گفت: منطق کنکوری شدن، منطق دلبسته کردن افراد به ایران نیست، چون تاریخ، فرهنگ، هنر، کتاب و ... را نمیشناسد. اکنون بینش علوم انسانی تضعیف و جامعه تهی از علوم انسانی شده است.
-
۱۴۰۱-۰۶-۲۱ ۲۰:۳۹
جرج سیمل(گئورگ زیمل) و جامعهشناسی ایران در گفتوگو با امیر عظیمی
جامعهشناسی جهانی نه تنها جهان اندیشه سیمل را پشت سر نگذاشته بلکه باید راهی بپیماید تا به او برسد.
-
۱۴۰۱-۰۵-۲۲ ۱۴:۳۴
اهمیت نظریات علوم اجتماعی بر جامعه ایران انکار نشدنی است
بازاندیشی جریانی است که منجر بر تاثیر نظریات علوم اجتماعی بر زندگی اجتماعی میشود. نظریات علوم اجتماعی، بر کنشگران تاثیر میگذارند، کنشگران از این نظریات آگاه شده، آنها را به کار میگیرند و زندگیشان متحول میشود و در ادامه دوباره این زندگی متحول شده در نظریات علوم اجتماعی، نظریهپردازی میشود
-
۱۴۰۱-۰۵-۰۴ ۱۱:۲۶
نگاهی به کتاب پدیدارشناسی تربیت
یادگیری اطوار هستن
کتاب پدیدارشناسی تربیت شامل هفت مقاله در زمینه تعلیم و تربیت با نگاهی پدیدارشناسانه -عمدتا متاثر از فلسفه هایدگر- است که توسط فلورا عسکریزاده و سعید دلیل ترجمه شده است. این به نظر خلاف آمدی در جریان بازار ترجمههای کتب علوم انسانی در ایران است.
-
۱۴۰۱-۰۴-۱۳ ۱۵:۳۵
تأثیر فجایع طبیعی و انسانی بر هویت فرهنگی و تاریخی ایرانیان/ مردمشناسی فاجعه بعد از جنگ جهانی دوم
علیرضا حسنزاده رییس پژوهشکده مردمشناسی گفت: مردمشناسی فاجعه بعد از جنگ جهانی دوم و از دهه هشتاد رونق گرفت و در ایران البته پژوهشگران زیادی به آن نمیپردازند.
-
۱۴۰۱-۰۴-۰۷ ۱۵:۲۱
رمزگشایی علل تورم از منظر علوم انسانی/ رشد نقدینگی نشانی غلط است
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی گفت: در کشور ما نه سرعت گردش پول ثابت است، نه تقاضای پول با ثبات است و جنبه درون زایی پول هم در سالهای گذشته تقویت و تشدید شده است.
-
۱۴۰۱-۰۴-۰۷ ۱۵:۰۶
فرجام علوم انسانی بعد از انقلاب فرهنگی در گفتوگو با محمدعلی آذرشب
من از این مساله ترس دارم که افراط در کار باشد و در این مساله افراطیگری صورت بگیرد. به همین جهت میگویم که این تصمیمات باید به واسطهی افراد صاحب نظر و متخصص و همچنین کارآمد و اهل بینش در علوم انسانی صورت بگیرد.
-
۱۴۰۱-۰۲-۲۵ ۱۶:۳۸
تاریخ میتواند به جوان هویت ببخشد، جهل تاریخ نیز میتواند او را سردرگم کند
سلیمی نمین گفت: چون در زمینه تاریخ مشغول هستم، فکر میکنم امروز تاریخ خیلی سریعتر میتواند به جوان جهت بدهد و هویت ببخشد، همانطور که تاریخ میتواند به جوان جهت بدهد و هویت ببخشد، جهل تاریخ نیز میتواند او را سردرگم کند، فکر میکنم کسانی که امروز متولی فرهنگ هستند باید بیشتر همت خود را به تاریخ معطوف کنند.
-
۱۴۰۱-۰۲-۰۹ ۱۲:۵۰
غلامی: باید با رقبای تمدنی دیالوگ برقرار کنیم
رئیس مجمع علوم انسانی اسلامی در نشست هماندیشی تمدنپژوهان بر ضرورت برقراری دیالوگ با رقبای تمدنی و درگیر کردن کارشناسان و اساتید سایر حوزههای علمی در رویکرد تمدنی تاکید کرد.
-
۱۴۰۱-۰۲-۰۱ ۱۵:۵۱
قرآن را از گورستانها خارج کنید/ضرورت آسانسازی فهم کلامالله
علی شریفی در نشست «جریان شناسی مطالعات قرآنی جهان اسلام» بر ضرورت خارج کردن قرآن از گورستانها و آوردن آن به بطن جامعه تاکید کرد.
-
۱۴۰۱-۰۱-۲۱ ۱۴:۰۵
سلسله گفتوگوهای انتقادی در حوزه علوم انسانی
سلسله گفتوگوهای انتقادی در مباحث مهم و کلیدی علوم انسانی به سبکی علمی و غیرسیاسی توسط مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، برگزار میشود.
-
۱۳۹۸-۱۱-۱۴ ۱۰:۳۲
مردمی نامهنویسی، چیستی و چرایی در گفتاری از داریوش رحمانیان؛
سیاست پوپولیستی روی دیگر تاریخ مبتذل
از منظر آسیبشناختی، تاریخنویسی معاصر ایران چند آفت مهم دارد. نخست اینکه قدرتزده است یعنی اینکه تاریخ ابزاری در دست ارباب قدرت است، دوم ایدئولوژیزدگی است مثلا بسیاری از اصحاب تاریخ معاصر ما به شکل ایدئولوژیک با تاریخ برخورد کردند.... در ربط دو ویژگی فوق باید آفت سوم را سیاستزدگی خواند. آفت چهارم عوامزدگی است. در این میان آنچه غافل مانده، تاریخ روشمندی است که باید ذهن مردم را برای کنش صحیح و سالم در عرصه سیاست تقویت و آماده کند.
-
۱۳۹۸/۰۴/۰۴
گفتوگو با اسماعیل جمشیدی در باب تاریخنگاری ذبیحالله منصوری؛
مدافع او نیستم
منصوری هیچوقت سراغ آثار آکادمیک نرفت! همچنین سراغ ادبیات کلاسیک نرفت. شما در کارنامۀ ایشان ترجمهای از داستایفسکی و هوگو و دیکنت و کافکا نمیبینید، او سراغ آثاری میرفت که بتواند انبوه مخاطب را حفظ کند. همچنین ما باید روی منصوری بهعنوان مترجم قلم بکشیم. او در جامعۀ ما یک پدیده بود؛ جامعهای که اهل کتاب نیست و عادت کرده که شفاهی باشد و هرگاه آمده کتبی شود، دولت مشکلاتی ایجاد کرد.
-
۱۳۹۸-۰۲-۲۴ ۱۱:۰۹
یادداشتی دربارۀ نظریه و تاریخ اجتماعی؛
نه آنکه عطار بگوید...!
مهمترین کلیدواژه در بستر تفهمی مطالعات تاریخ اجتماعی، «جهانِ زیسته» است و این محور، آنچنان مستحکم است که اجازه نمیدهد نظریههای بیگانه با زمانه و زمینۀ بومیِ یک پژوهش، در چنان مطالعهای، ارج و قدر و اهمیتی داشته باشند. حتی بهترین نظریههای برآمده از زمانهها و زمینههای دیگر و حتی آنهایی که مبتنی بر دانش تفصیلیِ راجعبه زیستجهانهای دیگرند، باز نمیتوانند بهطور عام برای همۀ زیستجهانها به کار آیند.
-
۱۳۹۸-۰۲-۰۳ ۱۰:۳۹
نگاهی به روششناسی ماکس وبر در باب مسئلۀ خلاف واقع؛
امر خلاف واقع و روششناسی علوم انسانی
امر خلاف واقع به نظر وبر برساختی ذهنی از جریان رویدادها است که بهواسطة تعدیل یک یا چند شرط دگرگون میشود. وبر معتقد است «برای رسوخ در روابط علّی واقعی، روابط علّی ناواقعی برمیسازیم.» آنچه در اینجا اهمیت فراوانی دارد پرسش از علت یا علل رویدادهای تاریخی منفرد است. وبر برای پاسخ دادن به این پرسش در قالب اصطلاح «چه میشد اگر» از امور خلاف واقع استفاده میکند.
-
۱۳۹۷-۱۰-۲۵ ۱۳:۱۱
گزارش از سخنرانی غلامرضا ذاکرصالحی پیرامون دانشگاه ایرانی و معضل انتخاب اخلاقی؛
شجاعت اخلاقی در دانشگاه
نهاد دانشگاه هم مانند فرد، مسئولیت اخلاقی و اجتماعی دارد زیرا کنش فردی و اخلاقی دانش پژوهان در رفتار سازمان آن ها هم متبلور می شود. تنها با خصلت نهادی دانشگاه است که می توان با این معضل انتخاب مواجهه ی درستی کرد. ایجاد اجماع اخلاقی (moral consensus) حول یک انتخاب نیازمند رهبری نیرومند آکادمیک است.
-
۱۳۹۷-۱۰-۲۴ ۱۰:۵۵
نگاهی به وضعیت جامعه شناسی ایرانی؛
ناتاریخی بودن جامعه شناسی
ما باید سعی کنیم تا بتوانیم با هوش تحلیلی خواندن تاریخ خود را از عصر اساتیر که امروزه به دلیل پیدایی شواهد، بیشتر رنگ تاریخ به خود گرفته است(۵)تا امروز آغاز کنیم و چرایی و چگونگی آن را به پرسش بکشیم تا با حاصل این خوانش و تولید نظر، زبان را آزاد کنیم. ..در غیر این صورت در خوش بینانه ترین حالت ما به همراه جغرافیای خود به کوچی اجباری اما برای همیشه بی بازگشت، رو برو خواهیم شد.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۳ ۱۰:۵۶
باستانی پاریزی و تاریخنگاری عامهپسند(۲)؛
خودشناختهای رها از فلسفه
حافظۀ او پر بود از صدها هزار بیت شعر که به جای خود در متن تاریخی از آن بهره میبرد. ناسپاسی نخواهم کرد اگر بگویم که گاه باستانی پاریزی متن تاریخنگارانه را به سمتوسویی میکشانید تا بتواند بیت شعر مورد نظر خویش را در آن بگنجاند؛ گاه او اول شعر مورد نظر خود را انتخاب میکرد و بعد متن تحقیقی خود را در پیرامون آن چون پیلهای میتنید.
-
۱۳۹۷-۱۰-۰۲ ۱۱:۳۹
گزارشی از نشست «وظیفه دیسیپلینی مورخ» (۱)؛
توصیف یا تحلیل
ملایی: منِ مورخ بهعنوان وظیفۀ دیسیپلینیام به کمک منابع، شناختی از رخداد پیدا میکنم و آن را تحلیل میکنم و در قالب روایتهایی عرضه میکنم./ منصوربخت: گر دوران مدرن به وجود نمیآمد و دوران سنت تا ابدالدهر ادامه پیدا میکرد هیچگاه این پرسش به وجود نمیآمد که وظیفۀ دیسیپلینی مورخ چیست./ حضرتی: دانش تاریخ یک علم تفریدی است نه یک علم تعمیمی. علم تعمیمی غایتش نظریهپردازی است، اما دانش تاریخ بهعنوان یک علم تفریدی مثل باستانشناسی دنبال داده و فکت است.
-
۱۳۹۷-۰۹-۲۸ ۱۰:۱۳
باستانی پاریزی و تاریخنگاری عامهپسند(۱)؛
از کُت و سُمبههای پاریز تا گذرهای پَت و پهن تاریخ
او «خموچم» جامعۀ ایرانی را خوب میشناخت و در بررسی تاریخ اجتماعی ایران هیچگاه خود را اسیر نظریات جامعهشناسان ایرانندیده، نکرد و برای بررسی تاریخ اجتماعی ایران بر روایتهای عامهپسند عوام تکیه میکرد نه خواص فرهیختۀ کالجها و سیتههای اروپایی.
-
۱۳۹۷-۰۷-۱۷ ۱۱:۰۵
عوامل تاثیرگذار بر هنر اسلامی؛
هنر اسلامی و پیام روحانی آن
به منظور فهم روح واقعی هنر اسلامی، پیام معنوی و اهمیت آن، باید به طور خلاصه منشا و بعضی از اشکال اصلی آن مانند خوشنویسی، معماری، نقاشی، موسیقی، شعر و هنرهای تزئینی به طور کلی و با اشاره خاص به ایران درک شود چون دخالت ایران در این اشکال هنر اسلامی را می توان بی همتا دانست. به طور کلی، هنر اسلامی هنر تمدن بر اساس مذهب اسلام است.
-
۱۳۹۷-۰۷-۰۴ ۱۲:۰۰
تحولات پارادایمی در تاریخ شفاهی
در اواخر دهه ۱۹۷۰ مورخان شفاهی مطرح کردند که اصطلاح اطمینان ناپذیری حافظه خود بیانگر قدرت آنهاست و ذهنیت حافظه نه تنها سرنخهایی در مورد معانی تجربه تاریخی فراهم میکند بلکه بین گذشته و حال، حافظه و هویت شخصی و خاطره فردی و جمعی ارتباط برقرار میکند.
-
۱۳۹۷-۰۳-۲۳ ۱۳:۲۳
جایگاه ویراستار در خلق آثار از نگاه علی صلحجو؛
ویرایش ساختاری، حلقۀ مفقود رمان جوان ایران
ویراستار که در کسوت ارزشیاب ظاهر میشود از ساخت و محتوای اثر چیزی نمیداند و از سیر تکوین آن آگاه نیست و همین موضوع سبب میشود که گاه نتواند قاطع و درست نظر دهد. ویراستاری که از ابتدا کنار نویسنده است و پابهپای او پیش میآید، چهبسا مدت زیادی در بحثوجدل بر سر اثر بگذراند بدون اینکه اصلاً ناشر در جریان کار باشد.
-
۱۳۹۶/۱۲/۰۹
گفتوگوی فرهنگ امروز با گیتی صفرزاده در مورد طنزنویسی در ایران؛
طنز امروز بازی با فرم زبان است
یکی از معیارهایی که همیشه در جامعه میتواند وضعیت فرهنگی مردم جامعه را مشخص کند همین واکنششان نسبت به طنز است؛ یعنی وقتی میبینیم که مطلب طنزی نوشته میشود و ۱۰۰ نفر به آن معترض میشوند، نشان میدهد که ما خوانندگانی داریم که طنز را نمیشناسند، در حوزۀ داستان همین است؛ یعنی فقط این مهم نیست که ما نویسندۀ داستان طنز نداریم، ما خوانندۀ طنز هم نداریم.
-
۱۳۹۶-۰۴-۲۷ ۱۰:۳۲
نگاهی به نحوۀ تدریس ادبیات معاصر ترکی در دانشگاههای ترکیه؛
دانشگاه زندگان؛ ادبیات مردگان
الفبای لاتین قدمتی کمی بیشتر از هشتاد سال در ترکیه دارد و طبیعی است که این تغییر رسمالخط دگرگونی بزرگی در زبان و ادبیات را با خود بههمراه داشت. برنارد لوئیس، که آثار بسیار مهمی پیرامون خاورمیانه، خاصه ترکیه دارد، مینویسد: درست است که ترکی شامل لغات اتخاذشدۀ بسیاری از فارسی و عربی است، ولی ساختار آن با هر دو زبان کاملاً تفاوت دارد و دامنۀ اشکال و صداهای آن چنان وسیع است که رسمالخط عربی قادر به رساندن مفهوم آن نیست.
-
۱۳۹۶-۰۴-۰۳ ۱۰:۰۴
دیدگاه رضا داوری اردکانی درباره دانشگاه (۲)؛
جان نقّاد و چشم باز مردم
علم جدید و دانشگاه شأن و مقامی در زندگی جدید دارند که آن را با مقام علم و مدرسه قدیم قیاس نباید کرد. دانشگاه امروز باید جان نقّاد و چشم باز مردمی باشد که راه توسعه اجتماعی، اقتصادی، تکنیکی را میپویند و اگر از عهده این کار برنیاید از ادای رسالت و مأموریت خود باز مانده است.
-
۱۳۹۶-۰۳-۳۰ ۱۰:۴۴
دیدگاه رضا داوری اردکانی درباره دانشگاه (۱)؛
دانشگاه چیست؟
پیش از اینکه بیاندیشیم که دانشگاه با فرهنگ چه میکند، باید این سوال را مطرح کنیم که فرهنگ چیست و دانشگاه با فرهنگ چه نسبتی دارد و با چه نگاهی به فرهنگ مینگرد؟ دانشگاه در متن منورالفکری قوام یافت و علم جدید در این متن به رشد و بسط رسید فرهنگی هم که میل به انتشار در سراسر روی زمین داشت همانجا نظم و سامان پیدا کرد. اما آنچه در جهان منتشر شد بیشتر علم رسمی اروپایی بود.